Bij ondergrondse constructies, zoals kelders, parkeergarages en tunnels, is waterdichtheid van cruciaal belang. Eén van de meest effectieve hulpmiddelen om waterinfiltratie te voorkomen is de zwelband. Dit ogenschijnlijk eenvoudige product speelt een essentiële rol bij het afdichten van stortnaden en doorvoeren in betonconstructies. In deze blog duiken we dieper in de praktische toepassingen van zwelbanden in de ondergrondse bouw en wat je moet weten om ze effectief toe te passen.
Wat is een zwelband?
Een zwelband is een afdichtingsproduct dat uitzet bij contact met water. Deze uitzetting zorgt ervoor dat openingen of scheurtjes in de constructie worden opgevuld, waardoor er geen water doorheen kan komen. Zwelbanden zijn verkrijgbaar in verschillende materialen, zoals bentoniet, hydrofiele rubbercompounds of hybride varianten die bestand zijn tegen chemische invloeden.
Deze banden worden doorgaans bevestigd op stortnaden of rondom buisdoorvoeren voordat het beton wordt gestort. Bij blootstelling aan water zwelt de band uit en creëert zo een waterdichte afsluiting.
Waarom zijn zwelbanden belangrijk bij ondergrondse bouw?
Ondergrondse constructies bevinden zich vaak onder het grondwaterniveau, waardoor de kans op waterdruk en lekkage toeneemt. Zelfs de kleinste openingen tussen betononderdelen kunnen na verloop van tijd leiden tot lekkages of betonrot. Het toepassen van een zwelband zorgt voor een passieve, duurzame afdichting die jarenlang bescherming biedt zonder bewegende delen of onderhoud.
Daarnaast zijn zwelbanden relatief eenvoudig te installeren. In vergelijking met mechanische afdichtingssystemen zijn ze minder arbeidsintensief en kosten ze minder tijd, wat ze tot een populaire keuze maakt bij aannemers en uitvoerders.
Toepassingen in de praktijk
Zwelbanden worden in ondergrondse constructies vaak toegepast bij:
Kelders en souterrains
Bij het bouwen van een kelder wordt beton vaak in meerdere fasen gestort. De verbinding tussen vloer en wand vormt een potentiële zwakke plek voor lekkages. Hier biedt een zwelband uitkomst. Door de zwelband op de stortnaad aan te brengen voordat de tweede betonnen wand wordt gestort, ontstaat een barrière tegen binnendringend grondwater.
Tunnels en onderdoorgangen
Tunnels zijn continu blootgesteld aan grondwater en grote drukverschillen. Ook hier worden zwelbanden veelvuldig toegepast bij de voegen tussen prefabsegmenten of bij de aansluiting van constructieve onderdelen. Zeker bij boortunnels, waar nauwkeurigheid cruciaal is, vormen zwelbanden een betrouwbaar onderdeel van het afdichtingsconcept.
Parkeergarages
Parkeergarages worden vaak half of volledig ondergronds gebouwd. De overgang tussen vloer- en wanddelen of tussen verschillende betonstorten is gevoelig voor waterdoorslag. Door zwelbanden voor beton strategisch te positioneren, wordt langdurige waterinfiltratie voorkomen. Dit verhoogt niet alleen de duurzaamheid van de constructie, maar voorkomt ook toekomstige schade aan voertuigen en technische installaties.
Liftputten en installatieschachten
In installatieschachten of liftputten zijn er vaak veel doorvoeren voor leidingen, kabels en buizen. Deze doorvoeren vormen kwetsbare plekken waar water makkelijk een weg naar binnen vindt. Door rondom de doorvoeren zwelbanden toe te passen, wordt het binnendringen van water gestopt bij de bron.
Aandachtspunten bij toepassing
Het toepassen van een zwelband vereist nauwkeurigheid. De ondergrond moet schoon en droog zijn voordat de band wordt aangebracht. Verontreinigingen kunnen ervoor zorgen dat de band niet goed hecht of verschuift tijdens het storten van het beton. Daarnaast moet de band goed worden vastgezet met montagekit of spijkerstrips, zodat deze op de juiste plek blijft zitten tijdens het storten.
Let ook op de keuze van het materiaal. Niet elke zwelband is bestand tegen chemische invloeden zoals zuren of olie. In dat geval is het belangrijk om een type te kiezen dat speciaal hiervoor is ontwikkeld.
Duurzaam bouwen met zwelbanden
Zwelbanden dragen indirect bij aan de duurzaamheid van een project. Omdat ze lekkages voorkomen, verlengen ze de levensduur van de constructie en verminderen ze de kans op kostbare herstellingen of structurele schade. Ook helpen ze bij het behalen van BREEAM- of LEED-certificering, doordat ze bijdragen aan waterdichte en onderhoudsarme ontwerpen.